Nhìn nhận một cách khách quan, sự xuất hiện trên môi trường kinh doanh “siêu thị bản vẽ kiến trúc” có nhiều điểm đáng quan tâm. Có thể ở góc độ tổ chức kinh doanh, “Siêu thị bản vẽ” có giấy phép kinh doanh hợp lệ, nhưng ở góc độ chất lượng “sản phẩm kinh doanh“, có thể đơn vị kinh doanh không thể đảm bảo. Và như vậy quyền lợi khách hàng sẽ không được đảm bảo. Dưới đây sẽ là một vài quan điểm về Siêu thị bản vẽ Kiến trúc.

Không đảm bảo phù hợp pháp lý kinh doanh dịch vụ của sản phẩm

– Mỗi công trình kiến trúc trước khi xây dựng phải được cơ quan quản lý nhà nước thẩm tra, thẩm định, cấp phép dựa trên rất nhiều căn cứ luật pháp và quyền lợi cộng đồng.

– Công trình được một văn phòng KTS hay công ty kiến trúc cụ thể chịu trách nhiệm pháp lý và chuyên môn đúng quy trình quản lý nhà nước và luật hành nghề.

– Giấy phép xây dựng chỉ cấp duy nhất cho thiết kế của KTS tác giả và gắn liền trên khu đất của chính chủ sở hữu (ngay cả anh chị em ruột đồng ý xây nhà chung cũng phải thực hiện uỷ quyền cho một người đứng tên xin phép).

Không phù hợp luật sở hữu trí tuệ

– Quyền nhân thân: Kiến trúc sư thiết kế công trình có bản quyền (nhân thân) đối với công trình đã thiết kế, nhưng không có quyền copy thiết kế đó cho chủ đầu tư khác sử dụng.

– Quyền sử dụng: Chủ đầu tư có bản quyền (sử dụng) đối với công trình được thiết kế khi xây dựng, nhưng không được quyền xây dựng nhân bản hay cho, tặng người khác để xây dựng.

– Quyền tác giả được căn cứ từ thiết kế ý tưởng và quyền chi phối tất cả các bước thiết kế tiếp theo, nên nếu một công ty khác (hoặc người “mua” tự thực hiện) khai triển kỹ thuật thi công theo mẫu “bán” của siêu thị bản vẽ là không hợp pháp đã đành; KTS tác giả “rao bán” mẫu (đã thiết kế cho người khác) trên siêu thị cũng không hợp pháp.

Không đảm bảo chất lượng sản phẩm thiết kế kiến trúc

– Mỗi thiết kế có giá trị chuyên môn phải đáp ứng đặc điểm sử dụng riêng, trên khu đất cụ thể của chủ đầu tư, được khai triển kỹ thuật xây dựng phù hợp nhất, chi phí hợp lý nhất. Không có mẫu chung tốt nhất cho mọi trường hợp. Nếu có, chỉ có thể là bản copy một vài giá trị hình thức của một phương án tốt mà thôi.

– Trường hợp thiết kế mẫu thì có quy định pháp lý riêng và chỉ phù hợp cho căn hộ chung cư hoặc nhà mẫu cấp phép đồng bộ cùng với dự án địa ốc; và người mua chấp nhận giá trị nhiều phiến diện của “hàng may sẵn”).

Ảnh hưởng tiêu cực tới môi trường sáng tác và làm nghề thiết kế kiến trúc lành mạnh

– Không góp phần định hướng thị trường sử dụng dịch vụ thiết kế kiến trúc đúng đắn.

– Không tôn vinh lao động sáng tác, hình thành nhiều tác phẩm kiến trúc mới có giá trị đặc sắc.

– Tạo thói quen sử dụng chất xám lệch lạc, hình thức trong thị phần đầu tư nhà ở (một lĩnh vực rất lớn trong xã hội).

– Góp phần nhân bản dễ dãi các hình thức kiến trúc nhà ở, đi ngược lại mong ước phát triển nền kiến trúc sâu sắc nói chung và lĩnh vực kiến trúc nhà ở đương đại nói riêng.

Với những chia sẻ về Siêu thị bản vẽ Kiến trúc nói trên, ta thấy rằng sự xuất hiện của hệ thống này ảnh hưởng rất nhiều đến cơ hội việc làm của kiến trúc sư. Chính vì lẽ đó; các cơ quan có thẩm quyền cũng nên xem xét thêm về quy trình hoạt động của hệ thống này.