Nhắc đến dải đất miền Trung tảo tần, người ta không thể không nghĩ ngay đến phố cổ Hội An –  thành phố cổ kính nằm bên dòng sông Hoài thơ mộng. Tuy nhỏ bé là thế, nhưng Hội An lại có sức quyến rũ kì lạ, níu chân bất kì ai khi đã một lần ghé qua.

Ai cũng bảo “Hội An nhỏ lắm”, chỉ cần đi từ phố ra sông, từ sông vào phố là hết phố Hội. Người khác lại nói: Đi dọc 3 con phố ngắn ngủi và vài cái kiệt là hết cái Hội An, cũng có người nói: “Phố Hội chỉ đi một buổi là hết… Tất cả những ý kiến kia đều đúng nhưng… cũng chưa đúng. Phố Hội nhỏ bé là thế, mà người ta vẫn muốn đi mãi, cứ lưu luyến, nấn ná với nơi này, ra đi nhưng vẫn muốn trở lại.

Nếu có ai đó hỏi “Hội An có gì mà quyến rũ đến thế?” thì quả là một câu hỏi khó, vì tưởng chừng không có gì để nói nhưng thực ra lại có quá nhiều điều; và thật vô lý nếu như ta cứ cố tách những điều cụ thể đó ra. Hội An là sự giao hòa của lịch sử, văn hóa, kiến trúc, thiên nhiên, con người và cả cuộc sống,… Mỗi góc nhỏ nơi đây đều như cất chứa, ẩn giấu sự quyến rũ bí ẩn mà dung dị, làm say đắm lòng người.

Những mái nhà cổ với rêu phong cổ kính hài hòa với muôn sắc đèn lồng, không gian phố, những kiến trúc in dấu thời gian, nếp mình bên dòng sông êm ả, nhịp sống bình lặng, con người hiền hòa,… cùng vô số những điều tuyệt vời khác đã làm nên một phố Hội rất riêng, không thể tìm thấy ở bất cứ nơi nào khác. Ngoài những điều đã được kể đến ở trên, vẫn còn một yếu tố rất nhỏ bé, khiêm nhường nhưng lại rất quan trọng để phố Hội thực sự là chính nó đó là những mảng không gian xanh nơi phố Hội.

Ở Hội An, hầu như mọi thứ đều rất nhỏ: vỉa hè nhỏ, những con hẻm nhỏ chỉ đủ một người đi, những ngôi nhà nhỏ chen nhau,… chỗ để trồng cây, dành cho cây xanh ở Hội An – theo cách thông thường – dường như là điều xa xỉ. Nhưng nơi đây vẫn có cho riêng mình một mảng không gian xanh rất riêng, tuyệt đẹp, đẹp đến nao lòng. Mảng xanh nơi đây gắn kết hài hòa với kiến trúc, với từng ngôi nhà, khu phố.

Tưởng chừng không có chỗ cho xây nhưng cây vẫn có thể mọc, vẫn phát triển, vẫn sống và xanh đến kỳ lạ. Màu xanh vẫn có mặt ở khắp nơi, hoa vẫn nở rộ. Cây trên vỉa hè, cây nép vào mặt phố, cây trong lòng sân trong, cây trên bờ tường, cây trên mái nhà, cây leo cả lên dây điện,… Chúng tồn tại một cách thầm lặng, kín đáo nhưng lại rất mãnh liệt  như hơi thở, như cái hồn Hội An.

Rốt cuộc ở đây có bao nhiêu loại cây? Chắc cũng chẳng ai có thể đếm hết, liệt kê hết được. Ở đây, cao nhất có lẽ là hàng dừa dọc bến Bạch Đằng, vài cây cạnh chùa Ông, còn lại đa phần đều là những cây nhỏ, thân leo. Điều ấn tượng nhất ở nơi đây, chính là những mái hiên xanh, những bức rèm xanh, những bức rèm hoa của vàng anh, mai hoàng yến, sử quân tử, vạn tua hồng,… và nhất là hoa giấy.

Thật khó mà tưởng tượng nếu một ngày phố Hội không còn những mảng xanh như vậy, Hội An sẽ chẳng còn là Hội An mà ta biết nữa và có lẽ nó cũng sẽ mất đi cái thơ mộng, e ấp mà nó vốn có; những mảng xanh đó thật quý giá đến nhường nào!

Mảng xanh nơi phố Hội cũng thật khéo làm sao, chúng nhỏ bé, vừa đủ, ở mỗi ngôi nhà, trong lòng phố. Dường như cây cũng biết rằng phải mọc như thế nào, phải sống như thế nào, xanh như thế nào là đủ đẹp, đủ duyên. Cây xanh hòa với kiến trúc, tô điểm, làm đẹp thêm mà không quá phô trương, lấn át, không che khuất cũng không phá vỡ, làm hỏng kiến trúc. Chúng thầm lặng đi theo phố Hội qua mỗi thời kì.